Project: Industriële warmte-uitwisseling (2023-?)

Wat gebeurt er vandaag al?

Vandaag bestaan er al industriële warmte- en stoomnetten in de regio.

• Zo levert Stora Enso via een pijpleiding restwarmte aan Volvo Car Gent waardoor de autobouwer groene energie kan inzetten in zijn productie.
• BEE voorziet via zijn biomassacentrale warmte, stoom én stroom aan omliggende bedrijven.
• Net over de grens in Sluiskil levert Yara restwarmte en CO₂ aan de lokale tuinbouwsector.

Maar dit is nog maar het begin... . De transitie slaagt pas wanneer ze zowel economisch als maatschappelijk gedragen is, een voorwaarde om de volgende stappen in onze projectaanpak mogelijk te maken.

Van technische analyse tot economische haalbaarheid: onze aanpak
 

• Stap 1: data verzamelen en technische analyse

  De afgelopen twee jaar nam POM Oost-Vlaanderen de leiding in het verzamelen van data over warmte-uitwisseling, samen met SDR Flanders en UGent. Dit gebeurde binnen een cluster van bedrijven tussen de R4, de Moervaart, het kanaal Gent-Terneuzen en Sas van Gent.

  Op basis van deze data bouwden we een technisch model dat berekent hoe efficiënt warmte kan worden uitgewisseld, rekening houdend met temperatuur, druk en volume.

  Waarom doen we dit? Zo kunnen we vooraf inschatten welke oplossingen technisch haalbaar zijn en welke de meest efficiënte scenario's zijn. Uit deze analyse blijkt dat hoge temperatuurwarmtepompen vaak de beste resultaten geven.

  Inzichten van dit traject werden door UGent opgenomen in het vakblad Applied Thermal Engineering.
   

• Stap 2: van techniek naar businesscase

  Op basis van de technische resultaten ontwikkelden POM en SDR een tweede analyse: een techno-economisch model. Dit vertaalt de technische haalbaarheid naar een financiële inschatting: zowel qua kosten als opbrengsten op korte en lange termijn.

  Waarom doen we dit? Zo weten bedrijven niet alleen of een warmtenet technisch werkt, maar ook of het economisch rendabel is. Dit model houdt rekening met investeringskosten (capex), operationele kosten (opex) en mogelijke opbrengsten.
   

• Stap 3: uitbreiding naar andere clusters

  Dankzij deze aanpak kunnen we nu sneller andere clusters in de haven screenen. Eerst kijken we naar de technische haalbaarheid, daarna naar de economische kant. Zo krijgen bedrijven betrouwbare inzichten om te beslissen of een warmtenet een haalbare route is.

Rol van Smart Delta Resources

Via de Taskforce B2B Heat brengen we in kaart waar warmte vrijkomt en waar die nuttig kan worden ingezet. SDR zorgt voor kennisdeling, begeleidt bedrijven bij in de preprojectfase en geeft advies over mogelijke steunmaatregelen. Dankzij het nauwe contact met de industrie worden oplossingen afgestemd op wat bedrijven nodig hebben én op wat echt bijdraagt aan een lagere CO₂-uitstoot en een duurzamere industrie.

Hoge temperatuur warmtepompen

In veel industriële processen komt warmte vrij die vaak verloren gaat via rookgassen, koelwater of andere reststromen. Dankzij hoge temperatuurwarmtepompen (HTHP's) wordt restwarmte opnieuw efficiënt gebruikt. Ze halen warmte uit een lage temperatuurbron en verhogen die tot temperaturen van 120°C tot 200°C of meer, precies wat nodig is voor toepassingen zoals stoomproductie in de chemie, staal of voedingssector.

Waarom is deze technologie een gamechanger?

• Klassieke warmtepompen zijn vooral geschikt voor woningen of kantoren.
• HTHP’s kunnen ook ingezet worden in zware industriële processen.
• Dit opent de deur naar volledige elektrificatie van proceswarmte, waardoor bedrijven minder afhankelijk worden van aardgas en hun CO₂-uitstoot aanzienlijk kunnen verlagen.

Binnen industriële clusters zoals North Sea Port biedt dit extra kansen. In regio’s met veel bedrijvigheid en beschikbare restwarmte kunnen HTHP’s lokaal worden ingezet en gekoppeld aan warmtenetten. Zo ontstaat een circulair energiesysteem waarin warmte slim wordt uitgewisseld tussen bedrijven, een aanpak die zowel ecologisch als economisch rendeert.